Terapia ACT i fale
Czy zdarzyło Ci się myśleć: „Czemu ja się tak strasznie wstydzę, gdybym tylko mogła przestać” Albo: „Muszę przestać o tym myśleć/bać się/smucić”? Jeśli tak – to spokojnie, mi też się to zdarza. Większość z nas chciałaby się czasem całkowicie pozbyć trudnych myśli czy emocji.
Problem w tym, że im bardziej próbujemy kontrolować nasze uczucia czy myśli, tym silniejsze się stają, jak fale na morzu, z którymi walczymy, aż coraz bardziej opadamy z sił. Bywa i tak, że fale nie są na tyle silne, że udaje nam się je jakoś przetrwać, np. falę samotności przykryjemy napiętym grafikiem, falę lęku zagłuszymy godzinnym scrollowaniem, a falę smutku zasypujemy tabliczkami czekolady. Jednak w życiu prędzej czy później pojawia się fala większa lub szybsza od nas, taka, przed którą nie uda nam się uciec. ACT proponuje inne podejście: zamiast walczyć z falami możemy nauczyć się na nich pływać. Jak surfer, który nie próbuje powstzymywać fal, tylko uczy się je rozumieć, balansować i płynąć w zgodzie z ich rytmem. To wymaga pewnych zdolności, których uczymy się podczas terapii ACT.
Skąd wziął się cały ten ACT?
Terapia akceptacji i zaangażowania należy do tzw. 3 fali terapii poznawczo - behawioralnych, tak jak np. terapia DBT (dialektyczno-behawioralna) czy terapia schematów. ACT wywodzi się z kontekstualnych nauk o zachowaniu (Contextual Behavioral Science, CBS), które badają ludzkie działanie w odniesieniu do kontekstu i funkcji zachowań, a nie tylko ich formy. Twórcą ACT jest Steven C. Hayes, który wraz z Kellym G. Wilsonem i Kirkiem Strosahlem opracował ten model w latach 80. Jednym z kluczowych fundamentów ACT jest Teoria Ram Relacyjnych (RFT), (wiem dużo tych akronimów) teoria języka i poznania, która tłumaczy, w jaki sposób ludzie uczą się łączyć słowa, myśli i doświadczenia. RFT pokazuje, że nasz umysł nieustannie tworzy sieci skojarzeń (czasem pomocnych, a czasem uprzykrzających nam życie). ACT bazuje na tej teorii, ucząc ludzi, jak zmieniać swoją relację z myślami, zamiast próbować je eliminować czy zmieniać ich treść.
Jak widzisz, ACT ma sporo wspólnego z falami. Zapraszam Cię więc do wspólnej nauki surfowania… A nie, przepraszam, to nie jest blog o surfingu :P jest za to o elastyczności psychologicznej, czyli o sztuce radzenia sobie z falami życia w sposób, który pozwoli Ci płynąć w kierunku tego, co dla Ciebie ważne.